Bu işi Əmək və əhalinin sosial müdafiəsi nazirliyi görməliydi. Sosial maarifləndirmə rubrikası ilə 30 il müharibə aparmış ölkədə əlilliyin təyinatıyla bağlı «müharibə» adının çəkilməməsi çox ilginc bir məsələdir və rəsmi olaraq haqlı narazılığa səbəb olan oyunları və hətta bu Qanunun layihəsini, həm Milli Məclisin sosial siyasət komitəsi, həm də nazirlik açıq mətnlə ölkə Prezidentinin adıyla bağlayırlar.
Qəbul edilmiş müddəaları təqdim edirik:
Xəstəliklərin , travmaların və ya çatışmazlıqların və onların nəticələrinin adı, orqanizmin funksiyalarının davamlı pozulmasının kliniki funksional xüsusiyyətləri XBT-10 (kod) faizlə qiymətləndirilməsi
1. Tənəffüs orqanlarının xəstəlikləri. Tənəffüs orqanlarının xəstəlikləri nəticəsində digər orqanların zədələnmələri ilə keçən patalogiyalar (J00-J99) 1-ci bəndə dair qeyd: Tibbi-sosial ekspertiza zamanı xəstəliklər, travma nəticəsində və ya çatışmazlıqlar səbəbindən orqanizmin tənəffüs funksiyasının pozulmasının ağırlıq dərəcəsinin kəmiyyət qiymətləndirilməsi, əsasən xəstəliklər, travma nəticələrində və ya çatışmazlıqlar səbəbindən əmələ gəlmiş tənəffüs çatışmazlığının ağırlıq dərəcəsinin müəyyən edilməsinə əsaslanır. Eyni zamanda patoloji prosesin digər amilləri də nəzərə alınır: gedişatın forması və ağırlığı, prosesin aktivliyi, kəskinləşmələrinin mövcudluğu və tezliyi, onların olması zamanı paroksizml ərin olması və tezliyi, patoloji prosesin yayılması, hədəf orqanlarının qoşulması, immunitetin azaldılmasına ehtiyac və fəsadlaşmaların mövcudluğu.
1.1 Aşağı tənəffüs yollarının xroniki xəstəlikləri J40-J47
1.1.1 Sadə və selikli-irinli xroniki bronxit J41 Sadə xroniki bronxit J41.0 Selikli-irinli xroniki bronxit J41.1 Qarışıq, sadə və selikli-irinli xroniki bronxit J41.8 Dəqiqləşdirilməmiş xroniki bronxit J42 8 Emfizema J43 Digər xroniki obstruktiv ağciyər xəstəliyi J44 Aşağı tənəffüs yollarının kəskin respirator infeksiyası ilə birgə müşahidə olunan ağciyərin xroniki obstruktiv xəstəliyinin J44.0 Ağciyərin dəqiqləşdirilməmiş, kəskinləşmə ilə müşahidə olunan xroniki obstruktiv xəstəliyi J44.1 Ağciyərin digər dəqiqləşdirilmiş xroniki obstruktiv xəstəliyi J44.8 Ağciyərin dəqiqələşdirilməmiş xroniki obstruktiv xəstəliyi J44.9 Bronxoektaziya xəstəliyi J47 Xarici amillərin təsirindən yaranan ağciyər xəstəlikləri J60-J70 Əsasən interstisial toxumanın zədələnməsi ilə müşahidə olunan digər respirator xəstəliklər J80-J84 Aşağı tənəffüs yollarının irinli və nekrotik halları J85-J86 Tənəffüs orqanlarının digər xəstəlikləri J95-J99 Qiymətləndirmə
1.1.1.1 Yüngül forma, nadir kəskinləşmələrlə (ildə 2-3 dəfə), xroniki tənəfffüs çatışmazlığı olmadan kəskinləşmə zamanı bronxial obstruksiya ilə 10 1 il
1.1.1.2 Orta ağır forma, dövrü qısa kəskinləşmələrlə (ildə 4-6 dəfə), kəskinləmə zamanı bronxial obstruksia və ağ ciyər emfizeması ilə, 0-I dərəcə tənəffüs çatışmazlığı ilə 20-30 1 il
1.1.1.3 Təngənəfəslik simptomlarının güclənməsi, qeyd olunan dövrü kəskinləşmələrlə orta ağır forma (ildə 4-6 dəfə), hipoksemik xroniki respirator çatışmazlığı, xroniki tənəffüs çatışmazlığı I-II dərəcə 31-60 1 il
1.1.1.4 Təngənəfəsliyin artması qeyd edilən tez-tez kəskinləşmələri olan ağır forma (kəskinləşmələr ildə 6 dəfədən çox), hipoksemik və hiperkapnik xroniki respirator çatışmazlığı, II və III dərəcə xroniki tənəffüs çatışmazlığı; IIA dərəcəli xroniki ağ ciyər çatışmazlığı 61-80 2 il
Ağır forma, davamlı residivləşən gedişat, daimi ağır təngənəfəsliklər, hiperkapniya, xroniki respirator hipoksemiya, xroniki respirator alkaloz, II-III dərəcə xroniki tənəffüs çatışmazlığı, xroniki ağ ciyər ürək çatışmazlığı IIB və III dərəcə 81-100 Müddətsiz Qeyd Bronxoektoziya xəstəliyi, emfizema və aşağı tənəffüs yollarının irinli və nekrotik halları zamanı cərrahi müalicə üsullarından istifadə edilmişsə onun nəticələri nəzərə alınır 1.1.2 Astma J45 Allergik komponentin üstünlüyü ilə müşahidə olunan astma J45.0 Qeyri-allergik astma J45.1 Qarışıq astma J45.8 Dəqiqləşdirilməmiş astma J45.9 Qiymətləndirmə
1.1.2.1 Yüngül və orta ağır gedişli — nadir (ildə 2-3 dəfə) mövsümi kəskinləşmələr və/və ya yüngül tutmalarla (nəzarət olunan, yüngül və ya orta ağır olan persistə edən bronxial astma): 0-1 dərəcəli xroniki tənəffüs çatışmazlığı ilə 10-30 1il 1.1.2.2 Orta ağır gedişli — mülayim tez-tez kəskinləşmələr (ildə 3-6 dəfə) və orta ağır tutmalarla (qismən nəzarət olunan, orta ağır olan persistə edən bronxial astma) I-II dərəcəli xroniki tənəffüs çatışmazlığı ilə 31-60 1il
1.1.2.3 Ağır gedişli — tez-tez baş verən kəskinləşmələr (ildə 6 dəfədən artıq) və ağır tutmalarla (nəzarət olunmayan, ağır persistə edən bronxial astma) II-III dərəcəli xroniki tənəffüs çatışmazlığı və IIA mərhələdə xroniki ağ ciyər-ürək çatışmazlığı ilə 61-80 1 il
1.1.2.4 Ağır gedişli — tez-tez baş verən kəskinləşmələr (ildə 6 dəfədən artıq) və ağır tutmalarla (nəzarət olunmayan, ağır persistə edən bronxial astma) III dərəcəli xroniki tənəffüs çatışmazlığı və IIB, III mərhələdə xroniki ağ ciyər-ürək çatışmazlığı ilə 81-100 Müddətsiz 10
1.1.3 Uşaqlarda aşağı tənəffüs yollarının xroniki xəstəliyi ilə müşahidə olunan bronxial astma J45 J40-J47 Qiymətləndirmə
1.1.3.1 Nəzarət olunan yüngül gedişli, nadir baş verən (ildə 2-3 dəfə) mövsümi kəskinləşmələr və/və ya yüngül tutmalarla, xroniki tənəffüs çatışmazlığı olmadan; bronxit, ildə 6 həftədən çox olmamaq şərti ilə 10-30 1 il
1.1.3.2 Orta ağır qismən nəzarət olunan və daha tez-tez baş verən (ildə 3-4 dəfə) və/və ya stasionar müalicə tələb edən ağır tutmalarla, I-II dərəcə xroniki tənəffüs çatışmazlığı, ildə 2-3 ay davam edən uzun müddət davam edən broxit 31-60 1 il
1.1.3.3 Stasionar müalicə tələb edən, II dərəcə tənəffüs çatışmazlığı ilə müşayiət olunan tez-tez təkrarlanan (ildə 4 dəfədən çox) silsilə ağır tutmalarla nəzarət olunmayan ağır gedişli, ildə 3 aydan çox çəkən davamlı bronxit 61-80 2 il
1.1.4 Ağ ciyər köçürülməsi Z94.2 Qiymətləndirmə 1.1.4.1 Köçürülmüş ağ ciyərin ilk 2 il ərzindəki vəziyyəti 100 2 il
1.1.4.2 İmmunitetin zəiflədilməsi və/və ya digər müalicə və bərpa tədbirlərinin aprılması ehtiyacı olduğu halda köçürülmüş ağ ciyərın 2 illik müşahidədən sonrakı vəziyyəti 70-80 Müddətsiz
1.1.4.3 İmmunitetin zəiflədilməsi ehtiyacı olduğu halda əmələ gəlmiş II və III dərəcə xroniki tənəffüs çatışmazlığı və/və ya digər sistemlərin (məsələn, ürək-damar) ağır zədələnməsi ilə müşayiət olunan köçürülmüş ağ ciyərın 2 illik müşahidədən sonrakı vəziyyəti 90-100 Müddətsiz
1.1.5 Sarkoidoz D86 Ağ ciyər sarkoidozu D86.0 Limfa düyünlərinin sarkoidozu ilə birgə müşahidə olunan ağ ciyər sarkoidozu D86.2 11 Qiymətləndirmə
1.1.5.1 Tənəffüs orqanlarının funksiyasının əhəmiyyətsiz (0-I dərəcə) pozuntusu — ağ ciyər sarkoidozu və ya limfa düyünləri sarkoidozu ilə ağ ciyər sarkoidozu II dərəcə, fəal mərhələ, 0-I dərəcə tənəffüs çatışmazlığı ilə 10-30 1 il
1.1.5.2 Tənəffüs orqanlarının funksiyasının mülayim (II) dərəcə pozuntusu — ağ ciyər sarkoidozu və ya limfa düyünləri sarkoidozu ilə ağ ciyər sarkoidozu III dərəcə, fəal mərhələ, II dərəcə tənəffüs çatışmazlığı ilə 40-60 1 il
1.1.5.3 Tənəffüs orqanlarının funksiyasının ağır (III) dərəcə pozuntusu — ağ ciyər sarkoidozu və ya limfa düyünləri sarkoidozu ilə ağ ciyər sarkoidozu III dərəcə, fəal mərhələ, fəsadlaşmalar və/və ya digər orqanların kombinə edilmiş zədələnmələri ilə, III dərəcə tənəffüs çatışmazlığı ilə 81-100 2 il
1.1.6 Ağ ciyər çatışmazlığı əlamətləri ilə müşayiət olunan ağ ciyər toxumasında kistoz fibroz dəyişiklik E84.0 Qiymətləndirmə 1.1.6.1 Yüngül dərəcəli klinik təzahür, 0-I dərəcə xroniki tənəffüs çatışmazlığı ilə 10-30 1 il 1.1.6.2 Orta dərəcəli klinik təzahür, I-II dərəcə xroniki tənəffüs çatışmazlığı ilə 31-60 1 il
1.1.6.3 Ağır dərəcəli klinik təzahür, II-III dərəcə xroniki tənəffüs çatışmazlığı ilə, fəsadlaşmalar və/və ya digər orqanların kombinə edilmiş zədələnmələri ilə 70-80 2 il
1.1.7 Tənəffüs orqanlarının bakterioloji və histoloji təsdiq edilmiş vərəmi A15 Tənəffüs orqanlarının bakterioloji və ya histoloji təsdiq edilməmiş vərəmi A16 Qiymətləndirmə .
1.7.1 I dərəcə xroniki tənəffüs çatışmazlığı ilə aktivliyin solması mərhələsində tənəffüs orqanları vərəmi (sovurulma, qalınlaşma, boşluğun çapıqlaşması) 10-30 1 il
1.1.7.2 I-II dərəcə xroniki tənəffüs çatışmazlığı ilə aktivliyin solması mərhələsində tənəffüs orqanları vərəmi (sovurulma, qalınlaşma, boşluğun çapıqlaşması) 31-60 1 il
1.1.7.3 III dərəcə xroniki tənəffüs çatışmazlığı ilə aktivliyin solması mərhələsində tənəffüs orqanları vərəmi (sovurulma, qalınlaşma, boşluğun çapıqlaşması) 61-80 2 il
1.1.7.4 Tənəffüs orqanlarının aktiv vərəmi (infiltrasiya, dağılma, yayılma mərhələsi, MBT+ və ya MBT-) 81-90 2 il
1.1.7.5 Tənəffüs orqanlarının aktiv vərəmi (infiltrasiya, dağılma, səpələnmə mərhələsi, MBT+ və ya MBT-, ağır dərəcəli intoksikasiya simptomlarının mühüm təzahürü, kaxeksiya, anemiya, amiloidoz, ağ ciyər ürəyi, AÜÇ II-III dərəcə) 90-100 Müddətsiz
1.1.8 Tənəffüs orqanlarının vərəminin və dəqiqləşdirilməmiş vərəmin qalıq fəsadları B90.9 Qiymətləndirmə
1.1.8.1 I dərəcə xroniki tənəffüs çatışmazlığı ilə müşayiət olunan tənəffüs orqanlarının vərəminin və dəqiqləşdirilməmiş vərəmin gecikmiş fəsadları (fibroz, fibrozlu-ocaqlı, bulloz-distrofik, kalsinatlar, plevropnevmoskleroz, sirroz, cərrahi müdaxilə nəticələri) 10-30 1 il
1.1.8.2 II dərəcə xroniki tənəffüs çatışmazlığı ilə müşayiət olunan tənəffüs orqanlarının vərəminin və dəqiqləşdirilməmiş vərəmin gecikmiş fəsadları (fibroz, fibrozlu-ocaqlı, bulloz-distrofik, kalsinatlar, plevropnevmoskleroz, sirroz, cərrahi müdaxilə nəticələri) 31-60 1 il
1.1.8.3 III dərəcə xroniki tənəffüs çatışmazlığı ilə müşayiət olunan tənəffüs orqanlarının vərəminin və dəqiqləşdirilməmiş vərəmin 80-90 Müddətsiz 13 gecikmiş fəsadları (fibroz, fibrozlu-ocaqlı, bulloz-distrofik, kalsinatlar, plevropnevmoskleroz, sirroz, cərrahi müdaxilə nəticələri)
1.1.9 MBT-nın olması və ya olmaması ilə digər orqanların vərəmi A17-A19 Qiymətləndirmə
1.1.9.1 Zədələnmiş orqan və sistemlərin funksiyalarının davamlı az əhəmiyyətli pozulması ilə müxtəlif lokalizasiyalı aktivliyi itirilmiş vərəm 10-30 1 il
1.1.9.2 Zədələnmiş orqan və sistemlərin funksiyalarının davamlı mülayim pozulması ilə müxtəlif lokalizasiyalı aktivliyi itirilmiş vərəm 31-60 1 il
1.1.9.3 Zədələnmiş orqan və sistemlərin funksiyalarının davamlı təzahür edən pozulması ilə müxtəlif lokalizasiyalı aktivliyi itirilmiş vərəm 61-80 2 il
1.1.9.4 Müxtəlif lokalizasiyalı aktiv vərəm (infiltrasiya, dağılma mərhələsi, fistulaların olması) 81-90 2 il 1.1.9.5 Zədələnmiş orqan və sistemlərin funksiyalarının davamlı əhəmiyyətli dərəcədə təzahür edən pozulması ilə müxtəlif lokalizasiyalı aktivliyi itirilmiş vərəm 90-100 Müddətsiz
1.1.10 Mərkəzi sinir sistemi vərəminin qalıq fəsadları B90.0 Sidik cinsiyyət orqanlarının vərəminin qalıq fəsadları B90.1 Sümük və oynaq vərəminin qalıq fəsadları B90.2 Digər dəqiqləşdirilmiş orqanların vərəminin qalıq fəsadları B90.8 Tənəffüs orqanlarının vərəmi və dəqiqləşdirilməmiş vərəmin qalıq fəsadları B90.9 Qiymətləndirmə
1.1.10.1 Müxtəlif orqan və sistemlərin vərəminin müalicədən sonrakı qalıq əlamətləri. Zədələnmiş orqan və sistemlərin funksiyasının davamlı az dərəcədə pozulması. 10-30 1 il
1.1.10.2 Müxtəlif orqan və sistemlərin vərəminin müalicədən sonrakı qalıq əlamətləri. Zədələnmiş orqan və sistemlərin funksiyasının davamlı mülayim pozulması. 31-60 1 il
1.1.10.3 Müxtəlif orqan və sistemlərin vərəminin müalicədən sonrakı qalıq əlamətləri. Zədələnmiş orqan və sistemlərin funksiyasının təzahür edən dərəcədə pozulması. 61-80 2 il
1.1.10.4 Müxtəlif orqan və sistemlərin vərəminin müalicədən sonrakı gecikmiş əlamətləri. Zədələnmiş orqan və sistemlərin funksiyasının davamlı əhəmiyyətli dərəcədə təzahür edən pozulması. 81-100 Müddətsiz
2.Qan dövranı sisteminin xəstəlikləri (I00-I99) 2-ci bəndə dair qeyd: Xəstəliklərdən, travmanın nəticələri və ya çatışmazlıqlardan irəli gələn insan orqanizminin qan dövranı sisteminin davamlı pozuntularının ağırlıq dərəcəsinin kəmiyyətcə qiymətləndirilməsi klinik-funksional təzahürlərin ifadə dərəcəsinin qiymətlədirilməsinə əsaslanır: Ağrı sindromu-kardialgiya və ya stenokardiya, hipertonik sindrom, ağciyər hipertenziyası, ürək ritminin pozuntusu, bayılma vəziyyətləri, qan dövranı çatışmazlıqları. Patoloji prosesin digər amilləri də nəzərə alınır: gedişatın forması və ağırlığı, prosesin aktivliyi, kəskinləşmələrin olması və tezliyi, patoloji prosesin yayılması, hədəf orqanların qoşulması, immunitetin azaldılmasına ehtiyac, fəsadların olması.
2.1 Qan təzyiqinin yüksək olması ilə səciyyələnən xəstəliklər I10-I
2.1.1 Essensial birincili hipertenziya I10 Ürəyin hipertenziv xəstəliyi I11 Əsasən böyrəklərin zədələnməsi ilə müşayiət olunan hipertenziv hipertoniya xəstəliyi I12 Əsasən ürəyin və böyrəklərin zədələnməsi ilə müşayiət olunan hipertenziv hipertoniya xəstəliyi I13 İkincili hipertenziya I15 Renovaskulyar hipertenziya I15.0 Böyrəyin digər zədələnmələrinə görə ikincili hipertenziya I15.1 Endokrin pozuntulara görə ikincili hipertenziya I15.2 Digər ikincili hipertenziya I15.8 Dəqiqləşdirilməmiş ikincili hipertenziya I15.9 Qiymətləndirmə
2.1.1.1 I dərəcəli arterial hipertenziya, xəstəliyin birinci mərhələsi orqanizmin funksiyası(lar)nın az əhəmiyyətli pozuntusu zamanı; arterial hipertenziyanın 1 və 2-ci dərəcəsi, xəstəliyin ikinci mərhələsi, hədəf orqanların (ürək, qan damarları, torlu qişa, beyin, böyrəklər) funksiyalarının az əhəmiyyətli pozulması ilə zədələnməsi; yüngül və/və ya nadir baş verən (ildə 1-2 dəfə) krizlər zamanı. 10-30 1 il
2.1.1.2 Arterial hipertenziyanın 1, 2 və 3-cü dərəcələri, xəstəliyin ikinci və üçüncü mərhələləri, hədəf orqanlarının zədələnməsi və/və ya əlaqəli xəstəliklərdən (ürəyin işemik xəstəliyi, xroniki ürək çatışmazlığı, beyin qan dövranının pozulması, hipertonik ensefalopatiya, damar demensiyası, qabarıq hipertonik retinopatiya, xroniki böyrək çatışmazlığı arteriyaların okklüzion xəstəliyi — ən az bir böyük arteriyada nəbzin olmaması arxa ayaq arteriyasından başqa, aorta anevrizması) orqanizmin funksiyası(lar)nın mülayim pozulması; orta ağır orta tezliklə baş verən (ildə 3-5 dəfə) və ya nadir olan (ildə 1-2 dəfə) ağır krizlər olduğu zaman 31-60 1 il 2.1.1.3 Arterial hipertenziyanın 1,2 və 3-cü dərəcələri, xəstəliyin üçüncü mərhələləri, əlaqəli klinik vəziyyətlərdən irəli gələn orqanizmin funksiyası(lar)nın təzahür edən pozulması, orta ağır tez-tez (ildə 6 dəfədən çox) baş verən və ya orta tezliklə (ildə 3-5 dəfə) olan ağır krizlər olduğu zaman 61-80 1 il
2.1.1.4 Arterial hipertenziyanın 1, 2 və 3-cü dərəcələri, xəstəliyin ikinci və üçüncü mərhələləri, əlaqəli klinik vəziyyətlərdən irəli gələn orqanizmin funksiyası(lar)nın əhəmiyyətli təzahür edən pozulması, tez-tez (ildə 6 dəfədən çox) olan ağır krizlər olduğu zaman 81-100 2 il
2.2 Ürəyin işemik xəstəliyi I20-I25 16 2.2.1 Stenokardiya [döş inağı] I20 Qiymətləndirmə
2.2.1.1 Stenokardiya I FS — latent, ürək qan dövranının az əhəmiyyətli pozuntusu (I mərhələ XÜÇ ilə müşayiət olunanda) 10-20 1 il
2.2.1.2 Stenokardiya II FS — yüngül, ürək qan dövranının mülayim pozuntusu (I mərhələ XÜÇ ilə müşayiət olunanda) 30 1 il
2.2.1.3 Stenokardiya III FS — orta ağır, ürək qan dövranının təzahür edən pozuntusu (IIA mərhələ XÜÇ ilə müşayiət olunanda) 31-60 1 il
2.2.1.4 Stenokardiya III FS — orta ağır, ürək qan dövranının təzahür edən pozuntusu (IIB mərhələ XÜÇ ilə müşayiət olunanda) 61-80 1 il
2.2.1.5 Stenokardiya İV FS — ağır, ürək qan dövranının əhəmiyyətli pozuntusu (III mərhələ XÜÇ ilə müşayiət olunanda) 81-100 Müddətsiz
2.2.2 Ürəyin xroniki işemik xəstəliyi I25 Əvvəllər keçirilən miokard infarktı I25.2 Ürək anevrizması I25.3 Miokardın simptomsuz işemiyası I25.6 Qiymətləndirmə
2.2.2.1 Funskiyaların əhəmiyyətsiz pozulması — stenokardiya I FS; ürək ritminin az əhəmiyyətli davamlı və/və ya paroksizmal pozulması; fiziki yükləməyə dözülə bilən halda I FS-ə uyğun olan miokardın simptomsuz (ağrısız) işemiyası və EKQ monitorinqinin nəticələrinə görə miokardın ağrısız işemiyası epizodlarının toplam gündəlik müddəti 10 dəqiqədən az olduqda; XÜÇ I mərhələ 10-30 1 il
2.2.2.2 Funskiyaların mülayim pozulması — stenokardiya II FS; ürək ritminin mülayim daimi və/və ya paroksizmal pozulması; II FS-ə aid və dözülə bilən fiziki yükləmə zamanı miokardın simptomsuz (ağrısız) işemiyası və EKQ monitorinqinin nəticələrinə görə miokardın ağrısız işemiyası epizodlarının toplam gündəlik müddəti 11-39 dəqiqə intervalında olduqda; XÜÇ IIA mərhələ 31-60 1 il
2.2.2.3 Funksiyaların təzahür edən pozulması — stenokardiya III FS; ürək ritminin təzahür edən daimi və/və ya paroksizmal pozulması; ürəkdaxili trombozla postinfarkt anevrizma; III- FS-ə aid və dözülə bilən fiziki yükləmə zamanı miokardın simptomsuz (ağrısız) işemiyası və EKQ monitorinqinin nəticələrinə görə miokardın ağrısız işemiyası epizodlarının toplam gündəlik müddəti 40-59 dəqiqə intervalında olduqda; XÜÇ IIB mərhələ 61-80 1 il
2.2.2.4 Funksiyaların əhəmiyyətli təzahür edən pozulması — stenokardiya IV FS; ürək ritminin əhəmiyyətli təzahür edən daimi və/və ya paroksizmal pozulması; ürəkdaxili trombozla postinfarkt anevrizma; IV- FS-ə aid və dözülə bilən fiziki yükləmə zamanı miokardın simptomsuz (ağrısız) işemiyası və EKQ monitorinqinin nəticələrinə görə miokardın ağrısız işemiyası epizodlarının toplam gündəlik müddəti 60 dəqiqə və daha çox olduqdan, XÜÇ III mərhələ 81-100 Müddətsiz
2.2.3 Dilatasion kardiomiopatiya I42 Qiymətləndirmə 2.2.3.1 Ürək-damar sisteminin funksiyalarının əhəmiyyətsiz (az əhəmiyyətli) pozulması -yüngül kardiomeqaliya, ürək ritminin az əhəmiyyətli davamlı və/və ya paroksizmal pozulması, trombemboliya ağırlaşmalarının olmaması, ürəyin qlobal funksiyasının, koronar qan dövranı və beyin hemodinamikasının əhəmiyyətsiz pozulması 10-30 1il
2.2.3.2 Ürək-damar sisteminin funksiyalarının mülayim pozulması-orta dərəcəli kardiomeqaliya, ürək ritminin mülayim davamlı və/və ya paroksizmal pozulması, trombemboliya ağırlaşmalarının olmaması, ürəyin qlobal funksiyasının, koronar qan dövranı və beyin hemodinamikasının mülayim pozulması, ürək çatışmazlığı II FS 31-60 3 il
2.2.3.3 Ürək-damar sisteminin funksiyalarının təzahür edən pozulması- orta dərəcəli kardiomeqaliya, ürək ritminin təzahür edən davamlı 61-80 Müddətsiz 18 və/və ya paroksizmal pozulması, trombemboliya ağırlaşmalarının olması, ürəyin qlobal funsiyasının, koronar qan dövranı və beyin hemodinamikasının təzahür edən pozulması, ürək çatışmazlığı III FS
2.2.3.4 Ürək-damar sisteminin funksiyalarının əhəmiyyətli dərəcədə təzahür edən pozulması — orta dərəcəli kardiomeqaliya, ürək ritminin təzahür edən davamlı və/və ya paroksizmal pozulması, trombemboliya ağırlaşmalarının olması, ürəyin qlobal funksiyasının, koronar qan dövranı və beyin hemodinamikasının əhəmiyyətli dərəcədə təzahür edən pozulması, ürək çatışmazlığı III FS 90-100 MüddətsizÜrək çatışmazlığı I50 Durğunluq ürək çatışmazlığı I50.0 Sol mədəcik çatışmazlığı I50.1 Dəqiqləşdirilməmiş ürək çatışmazlığı I50.9 Qiymətləndirmə 2.2.4.1 XÜÇ I mərhələ, I-II FS — qan dövranı funksiyasının pozulması əhəmiyyətsizdir 10-30 1 il
2.2.4.2 XÜÇ IIA mərhələ, II-III FS — qan dövranı funksiyasının pozulması mülayimdir 31-60 1 il
2.2.4.3 XÜÇ IIB mərhələ, III-IV FS — qan dövranı funksiyasının pozulması təzahür edəndir 61-80 1 il
2.2.4.4 XÜÇ III mərhələ, IV FS — qan dövranı funksiyasının pozulması əhəmiyyətlidir 81-100 Müddətsiz
2.2.5 Ürək və damar implantantlarının və transplantantlarının olması Z95 Süni ürək ritmi aparıcısının olması Z95.0 Aortokoronar şuntlu transplantatın olması Z95.1 Ürək qapağının protezinin olması Z95.2 Ksenogen ürək qapağının olması Z95.3 Ürək qapağının digər əvəzedicisinin olması Z95.4 19 Koronar angioplastik implantatın və transplantatın olması Z95.5 Digər ürək və damar implantatların və transplantatların olması Z95.8 Dəqiqləşdirilməmiş ürək və damar implantatının və transplantatın olması Z95.9 Postkardiotomik sindrom İ97.0 Ürək üzərində aparılan cərrahi əməliyyatlardan sonra baş verən digər funksional pozuntular İ97.1 Qiymətləndirmə
2.2.5.1 Ürək-damar sisteminin funksiyalarının əhəmiyyətsiz pozulmasına (I dərəcə) gətirən (XÜÇ I mərhələ, I-II FS) 30 1 il
2.2.5.2 Ürək-damar sisteminin funksiyalarının mülayim pozulmasına (II dərəcə) gətirən (XÜÇ IIA mərhələ, II-III FS) 31-60 1il
2.2.5.3 Ürək-damar sisteminin funksiyalarının təzahür edən pozulmasına (III dərəcə) gətirən (XÜÇ IIB mərhələ, III-IV FS) 61-80 1 il
2.2.5.4 Ürək-damar sisteminin funksiyalarının əhəmiyyətli təzahür edən pozulmasına (IV dərəcə) gətirən (XÜÇ III mərhələ, IV FS) 81-100 Müddətsiz
2.2.6 Transplantasiya olunmuş ürəyin olması Z94.1 Transplantasiya olunmuş ürək və ağ ciyərin olması Z94.3 Qiymətləndirmə
2.2.6.1 Ürəyin köçürülməsindən sonrakı vəziyyət ilk 2 il ərzində 100 2 il
2.2.6.2 Ürəyin köçürülməsindən sonrakı vəziyyət 2 illik müşahidədən sonra immunitetin zəiflədilməsinə və/və ya orqanizmin sistemlərinin sistematik müalicə edilməsinə olan ehtiyacla 80 Müddətsiz
2.2.7 Ürəyin digər travmaları S26.8 Ürəyin dəqiqləşdirilməmiş travması S26.9 Qiymətləndirmə
2.2.7.1 Ürək-damar sisteminin funksiyalarının əhəmiyyətsiz pozulmasına (I dərəcə) gətirən (XÜÇ I mərhələ, I-II FS) 40 1il
2.2.7.2 Ürək-damar sisteminin funksiyalarının mülayim pozulmasına (II dərəcə) gətirən (XÜÇ IIA mərhələ, II-III FS) 40-60 1il
2.2.7.3 Ürək-damar sisteminin funksiyalarının təzahür edən pozulmasına (III dərəcə) gətirən (XÜÇ IIB mərhələ, III-IV FS) 61-80 1il
2.2.7.4 Ürək-damar sisteminin funksiyalarının əhəmiyyətli təzahür edən pozulmasına (IV dərəcə) gətirən (XÜÇ III mərhələ, IV FS) 81-100 Müddətsiz
2.2.8 Paroksizmal taxikardiya I47 Qayıdan mədəcik aritmiyası I47.0 Mədəciküstü taxikardiya I47.1 Mədəcik taxikardiyası I47.2 Dəqiqləşdirilməmiş paroksizmal taxikardiya I47.9 Qiymətləndirmə
2.2.8.1 Ürək-damar sisteminin funksiyalarının az əhəmiyyətli pozulması — ürək ritminin az əhəmiyyətli paroksizmal pozğuluğu: taxikardiya paroksizmləri (aritmiyalar) nadir (ildə 3 dəfəyə qədər), qısa müddətli (dəqiqələr, saatdan az), əhəmiyyətli fiziki və ya nevro-psixoloji gərginliklə qıcıqlanan; ürəyin qlobal funksiyasının, koronar qan dövranının və beyin hemodinamikasının pozulması mövcud deyil və ya az əhəmiyyətlidir; müalicə tədbirləri aparılmadan, qeyri- medikamentoz üsullarla və ya oral dərman vasitələrinin bir-iki dəfə qəbul olnmasından sonra ritm bərpa olunur; tutma zamanı xəstə fiziki və ya nervo-psixoloji fəaliyyətini məhdudlaşdırır (azaldır və ya dayandırır); adətən ilk tutma zamanı tibbi müəssisəsinə müraciət edir, sonradan həkim tövsiyyəsi əsasında müalicəni müstəqil şəkildə davam etdirir. 10-30 1 il
2.2.8.2 Ürək-damar sisteminin funksiyalarının mülayim pozulması — ürək ritminin mülayim paroksizmal pozuntusu: mülayim fiziki və ya nevro-psixoloji gərginliklə qıcıqlanan və ildə 3-6 dəfə, bir saatdan 12 saata qədər davam edən taxikardiya (aritmiyalar) paroksizmləri; ürəyin qlobal funksiyasının, koronar qan 31-60 1 ildövranının və beyin hemodinamikasının mülayim pozulması; peroral və parenteral dərman vasitələrinin sistematik qəbulu (sxemlə) ilə ritm bərpa olunur; tutmalar zamanı xəstə yataq rejiminə məcbur qalır; ev və ya ümumi profilli terapevtik müəssisə şəraitində təcili tibbi yardımın alınması üçün tibb işçilərinə sistematik müraciətlər.
2.2.8.3 Ürək-damar sisteminin funksiyalarının təzahür edən pozulması — ürək ritminin təzahür edən paroksizmal pozuntusu: az əhəmiyyətli fiziki və ya nevro-psixoloji gərginliklə qıcıqlanan ildə 6-9 dəfə, 12 saatdan 24 saata qədər davamiyyətlə təzahür edən taxikardiya (aritmiyalar) paroksizmləri; ürəyin qlobal funksiyasının, koronar qan dövranının və beyin hemodinamikasının təzahür edən pozulması; peroral və parenteral antiaritmik dərman vasitələrinin və əlavə simptomatik terapiyanın sistematik qəbulu (sxemlə) ilə ritm bərpa olunur; tutmalar zamanı və onların başa çatmasından sonra xəstə (hemodinamikanın klinik-funksional göstəricilərin bərpa olunmasına qədər) yataq rejiminə məcbur qalır; ev şəraitində və ya kardioloji profilli stasionarda təcili tibbi yardımın alınması üçün tibb işçilərinə sistematik müraciətlər. 61-80 1 il
2.2.8.4 Ürək-damar sisteminin funksiyalarının əhəmiyyətli pozulması — ürək ritminin əhəmiyyətli paroksizmal pozuntusu: taxikardiya paroksizmləri (aritmiyalar) ildə 9 dəfədən çox, vaxtaşırı hər ay və ya hər gün; 12 saatdan 24 saata qədər və daha çox; az əhəmiyyətli fiziki və ya nevro-psixoloji gərginliklə qıcıqlanan, hətta qıcıqlandırıcı amillər olmadan da baş verə bilər; ürəyin qlobal funksiyasının, koronar qan dövranının və beyin hemodinakiasının əhəmiyyətli təzahür edən pozulması; peroral və parenteral antiaritmik dərman vasitələrinin sistematik qəbulu (sxemlə), elektroimpuls terapiyası, əlavə simptomatik terapiyanın tətbiqi ilə ritm bərpa olunur; tutmalar zamanı xəstə 81-100 Müddətsiz 22 (hemodinamikanın klinik-funksional göstəricilərin bərpa olunmasına qədər) yataq rejiminə məcbur qalır; ev şəraitində, kardioloji profilli stasionarda və ürək rtimi pozuntusununkompleks müalicəsi üzrə ixtisaslaşmış (intensiv terapiya) şöbədə təcili tibbi yardımın alınması üçün tibb işçilərinə sistematik müraciətlər;
2.2.9 Qulaqcıqların fibrilyasiyası və titrəməsi I48 Ürək ritminin digər pozuntuları I49 Mədəciklərin fibrilyasiyası və titrəməsi I49.0 Qulaqcığın erkən depolyarizasiyası I49.1 Birləşmədən çıxan erkən depolyarizasiya I49.2 Mədəciklərin erkən depolyarizasiyası I49.3 Digər və dəqiqləşdirilməmiş erkən depolyarizasiya I49.4 Sinus düyünün zəifliyi sindromu I49.5 Qiymətləndirmə
2.2.9.1 Ürək-damar sisteminin az əhəmiyyətli pozuntuları — ürək ritminin az əhəmiyyətli daimi pozuntuları: ekstrasistolalar və parasistolalar — saatda 30-a qədər; böyüklərdə sinus tənəffüs aritmiyası; dəqiqədə 46-50 civarında sinus bradikardiyası; sakit vəziyyətdə tezləşdirilmiş sinus ritmi — dəqiqədə 90-99; ürəyin qlobal funksiyası, mərkəzi və periferik hemodinamika pozulmayıb və ya az əhəmiyyətli pozulub. 10-30 1 il
2.2.9.2 Ürək-damar sisteminin mülayim pozuntuları — ürək ritminin mülayim daimi pozuntuları: ekstrasistolalar və parasistolalar — saatda 30-dan çox, gün ərzində cütlü (qrup) ekstrasistolanın 35 epizodu; normosistolik formada səyirici aritmiya, dəqiqədə 4045 civarında sinus bradikardiyası; ürək ritminin 100-dən başlayan və submaksimal tezliyinə qədər sinus taxikardiyası; ürək vurğularının sayının 45-dən az və mədəcik sıxılmaları arasında fasilələrin iki saniyədən az olmamaqla sinoaurikulyar 31-60 1 il 23 və ya atrioventrikulyar blokada səbəbindən bradiaritmiya; tam atrioventrikulyar blokada səbəbindən ürək vurğularının 40-45- dən az olmamaqla bradiaritmiya; ürəyin qlobal funksiyasının, koronar qan dövranının və beyin hemodinamikasının mülayi m pozulması
2.2.9.3 Ürək-damar sisteminin təzahür edən pozuntuları — ürək ritminin təzahür edən daimi pozuntuları: ekstrasistolalar və parasistolalar — saatda 30-dan çox, o cümlədən polimorf və politop alloritmiyalar; tez-tez baş verən qrup ekstrasistolalar və keçici ektopik ritm epizodları; dəqiqədə 40-dan az olmayaraq sinus bradikardiyası, ürək vurğularının submaksimal və daha çox olan sinus taxikardiyası; taxi və ya bradisistolik formada səyirici aritmiya; ürək vurğularının normal, tezləşmiş və ya ləngimiş olması ilə müntəzəm ektopik qulaqcıq, atrioventrikulyar və mədəcik ritmləri; ürək vurğularının sayının 45-dən az və mədəcik sıxılmaları arasında fasilələrin iki saniyədən az olmamaqla sinoaurikulyar və ya blokadaya görə bradiaritmiyanın təzahür edən pozulması, o cümlədən bayılma halları. 61-80 1il
2.2.9.4 Ürək-damar sisteminin əhəmiyyətli təzahür edən pozuntuları — ürək ritminin əhəmiyyətli təzahür edən daimi pozuntuları: təzahür edən kateqoriyaya aid iki və daha çox forma pozuntusu olmaqla ürək ritminin mürəkkəb kombinə edilmiş pozuntuları; mədəciklərin fibrilyasiyası və titrəməsi; ürəyin qlobal funksiyasının, koronar qan dövranının və beyin hemodinamikasının əhəmiyyətli təzahür edən pozulması, o cümlədən bayılma halları 81-100 Müddətsiz
2.3 Arteriyalar, arteriolaların və kapilyarların xəstəlikləri I70-I79
2.3.1 Ateroskleroz, xroniki arterial çatışmazlıq, aşağı ətraf damarlarının obliterasiya edən arteriti (və eləcə də revaskulyarizasiyadan sonrakı vəziyyət) I70-I79 Qiymətləndirmə
2.3.1.1 İşemiya dərəcəsi I, 1000m-dən çox məsafəyə yürümə zamanı bir və ya ikitərəfli ağrılar və ya kliniki təzahürü olmayan instrumental (angioqrafiya, SKT, USM) üsullarla təsdiq edilmiş ətraf arteriyalarının seqmentar okklüziyasının və ya stenozunun (65%-dən çox) mövcudluğu 10-20 1 il
2.3.1.2 İşemiya dərəcəsi II, qalıq qan dövranı ilə, keçici ağsama, 200m- dən çox məsafəyə yürümə zamanı (bir və ya ikitərəfli) ağrılar, angioqrafiya, SKT, USM üsullarla təsdiq edilmiş seqmentar okklüziyasının və ya stenozunun (65%-dən çox) mövcudluğu 30 1il
2.3.1.3 Həkim nəzarəti altında tam kompensasiya ilə cərrahi revaskulyarizasiyadan sonrakı (məsələn, protezin implantasiyası) vəziyyət 30 1 il
2.3.1.4 Ətraflarda qan dövranının kompensasiyası, lakin ətrafın trofik zədələnməsinin (xora, məhdud nekroz) qalması ilə cərrahi revaskulyarizasiyadan sonrakı (məsələn, protezin implantasiyası) vəziyyət 40 1 il
2.3.1.5 «Böyük» anevrizmaların rezeksiyasından sonrakı vəziyyət, aortanın və çanağın iri arteriyaların protezləşdirilməsi və ya stent qreftlərin implantasiyası 40 1 il
2.3.1.6 Aortanın və çanağın böyük arteriyalarının «böyük» anevrizmaları 50 1 il
2.3.1.7 İşemiya dərəcəsi IIb, qalıq qan dövranı ilə, keçici ağsama, 50- 200m məsafəyə yürümə zamanı (bir və ya ikitərəfli) ağrılar, angioqrafiya, SKT, USM üsullarla təsdiq edilmiş seqmentar okklüziyasının və ya stenozunun (65%-dən çox) 40-60 1 il.8 Davamlı həkim nəzarəti altında kompensasiya olmadan, sakit vəziyyətdə dövrü ağrıların qalması ilə və (və ya) təzahür edən trofik zədələnmələrlə (xora, nekroz) 70 1 il
2.3.1.9 İşemiya dərəcəsi III, qalıq qan dövranı ilə, keçici ağsama, 50m- dən az məsafəyə yürümə zamanı (bir və ya ikitərəfli) ağrılar və ya keçici ağsamaya görə xəstənin standart tred-mil testi yerinə yetirməyə qadir olmaması, sakit vəziyyətdə dövrü mülayim təzahür edən və (və ya) iltihab əlamətləri olmayan məhdud qidalanma pozuntuları 70 1 il
2.3.1.10 İşemiya dərəcəsi III-IV, 50 m-dən az məsafəyə yürümə zamanı ağrılar, sakit vəziyyət ağrıları ilə birlikdə, o cümlədən trofik pozuntular, bir tərəfli 80 1 il
2.3.1.11 İşemiya dərəcəsi III-IV, yürümə zamanı, 50 m-dən az məsafədə ağrılar, sakit vəziyyət ağrıları ilə birlikdə, o cümlədən trofik pozuntular, iki tərəfli 90-100 Müddətsiz
2.3.2 Anevrizmalar (yerləşməsindən və ölçüsündən asılı olaraq) I71-I72.9 Qiymətləndirmə
2.3.2.1 Damarların yerli genişlənməsi («kiçik anevrizmalar»), fiziki yükləməyə dözümlülük məhdudiyyəti olmadan 10 1 il
2.3.2.2 Damarların az əhəmiyyətli yerli genişlənməsi («kiçik anevrizmalar»), fiziki yükləməyə dözümlülük məhdudiyyəti ilə 20 1 il
2.3.2.3 Aortanın və çanağın böyük arteriyalarının «böyük» anevrizmaları 50 1 il
2.3.2.4 «Böyük» anevrizmaların rezeksiyasından sonrakı vəziyyət, aortanın və çanağın iri arteriyaların protezləşdirilməsi və ya stent qreftlərin implantasiyası 40 1 il
2.3.2.5 Cərrahi müalicəyə əks göstərişlər oluğu halda aortanın laylandırıcı anevrizması, abdominal aortanın iri anevrizmaları və çanaq arteriyaların anevrizmaları zamanı xəstənin uzunmüddətli sabit vəziyyətdə olması hallarında 70-80 Müddətsiz
2.4 Venaların, limfa damarlarının və düyünlərini digər rubrikalarda təsnif olunmayan xəstəlikləri I80-I89
2.4.1 Xroniki venoz çatışmazlığı I80-I88 Qiymətləndirmə
2.4.1.1 Varikoz xəstəlik, posttromboflebitik sindrom, bir və ya iki təfərli, cuzi trofik pozuntularla 10-30 1 il
2.4.1.2 Varikoz xəstəlik, posttromboflebitik sindrom, bir və ya iki təfərli, əhəmiyyətli trofik pozuntularla, xoralı çatışmazlıqlar olmadan, tez-tez baş verən kəskinləşmələrlə (ildə bir neçə dəfə), residivli gedişatla 31-60 1 il
2.4.1.3 Varikoz xəstəlik, posttromboflebitik sindrom, bir ya iki tərəfli, xronik residivləşən xoralarla, yayılma və tezlikdən asılı olaraq, ifraz olunan möhtəviyyətin əhəmiyyətli dərəcədə əmələ gəlməsi ilə 61-80 1 il
2.4.2 Digər rubrikalarda təsnif olunmayan limfa ödemi I89.0 Qiymətləndirmə
2.4.2.1 Trofik pozuntulardan asılı olaraq ətrafın həcminin artması ilə (3 sm-dan çox) 20-30 1 il
2.4.2.2 Ətrafın funksiyasının əhəmiyyətli dərəcədə pozulması və limforeya olduğu zaman 31-60 1 il
2.5 2.5.1 Ürəyin xroniki revmatik xəstəlikləri I05-I09 Mitral qapağın revmatik xəstəlikləri I05 Mitral stenoz I05.0 Mitral qapağın revmatik mənşəli çatışmazlığı I05.1 Çatışmazlıqla müşayiət olunan mitral stenoz I05.2 Mitral qapağın digər xəstəlikləri I05.8 Mitral qapağın dəqiqləşdirilməmiş xəstəliyi I05.9 Aorta qapağının revmatik xəstəlikləri I06 Revmatik aortal stenoz I06.0 Aorta qapağının revmatik mənşəli çatışmazlığı I06.1 27 Çatışmazlıqla müşayiət olunan revmatik aortal stenoz I06.2 Aorta qapağının digər revmatik xəstəlikləri I06.8 Aorta qapağının dəqiqləşdirilməmiş revmatik xəstəliyi I06.9 Üçtaylı qapağın revmatik xəstəliyi I07 Üçtaylı qapaq stenoz I07.0 Üçtaylı qapaq çatışmazlıq (-ğı) I07.1 Çatışmazlıqla müşayiət olunan üçtaylı qapaq stenoz I07.2 Üçtaylı qapağın digər xəstəlikləri I07.8 Üçtaylı qapağın dəqiqləşdirilməmiş xəstəliyi I07.9 Bir neçə qapağın zədələnməsi I08 Mitral və aorta qapaqlarının eyni zamanda zədələnmələri I08.0 Mitral və üçtaylı qapaqların eyni zamanda zədələnmələri I08.1 Aortal və üçtaylı qapaqların eyni zamanda zədələnmələri I08.2 Mitral, aortal və üçtaylı qapaqların eyni zamanda zədələnmələri I08.3 Ürək qapaqlarının digər çoxsaylı xəstəlikləri I08.8 Ürək qapaqlarının dəqiqləşdirilməmiş çoxsaylı zədələnmələri I08.9 Ürəyin digər revmatik xəstəlikləri I09 Revmatik miokardit I09.0 Endokardın, qapaq dəqiqləşdirilmədən, revmatik xəstəlikləri I09.1 Xroniki revmatik perikardit I09.2 Ürəyin digər dəqiqləşdirilmiş revmatik xəstəlikləri I09.8 Ürəyin dəqiqləşdirilməmiş revmatik xəstəlikləri I09.9 Qiymətləndirmə
2.5.1.1 Mitral, aortal, üçtaylı qapaqların və ağciyər gövdəsi qapaqlarının revmatik xəstəlikləri — izola edilmiş, müştərək, eyni dərəcəli və ya üstünlük təşkil edən stenozla və qapaq çatışmazlığı ilə, iltihabi aktivlik əlamətləri olmadan miokardit, endokardit və perikardit, qan dövranı funksiyasının cüzi pozulması ilə, o cümlədən ürək ritminin və ürək atım göstəricilərinin cüzi 10-30 1 il 28 pozulması, I dərəcə arterial hipertenziya, stenokardiya I FS, XÜÇ I mərhələ, I və ya II FS.
2.5.1.2 Mitral, aortal, üçtaylı qapaqların və ağciyər gövdəsi qapaqlarının revmatik xəstəlikləri — izola edilmiş, müştərək, eyni dərəcəli və ya üstünlük təşkil edən stenozla və qapaq çatışmazlığı ilə, iltihabi aktivlik əlamətləri olmadan miokardit, endokardit və perikardit, qan dövranı funksiyasının mülayim pozulması ilə: ürək ritminin və ürək atım göstəricilərinin mülayim pozulması, II dərəcə mülayim arterial hipertenziya ilə, II dərəcə mülayim ağciyər hipertenziyası ilə, stenokardiya II FS, XÜÇ IIA mərhələsi, II və ya III FS olduğu halda 31-60 1 il
2.5.1.3 Mitral, aortal, üçtaylı qapaqların və ağciyər gövdəsi qapaqlarının revmatik xəstəlikləri — izola edilmiş, müştərək, eyni dərəcəli və ya üstünlük təşkil edən stenozla və qapaq çatışmazlığı ilə, iltihabi aktivlik əlamətləri olmadan miokardit, endokardit və perikardit, qan dövranı funksiyasının təzahür edən dərəcədə pozulması ilə: ürək ritminin və ürək atım göstəricilərinin təzahür edən dərəcədə pozulması, təzahür edən arterial hipertenziya — III dərəcə, təzahür edən ağ ciyər hipertenziyası — III dərəcə, stenikardiya III FS, XÜÇ IIB mərhələsi, III FS olduğu halda 61-80 1 il
2.5.1.4 Mitral, aortal, üçtaylı qapaqların və ağciyər gövdəsi qapaqlarının revmatik xəstəlikləri — izola edilmiş, müştərək, eyni dərəcəli və ya üstünlük təşkil edən stenozla və qapaq çatışmazlığı ilə, iltihabi aktivlik əlamətləri olmadan miokardit, endokardit və perikardit, qan dövranı funksiyasının əhəmiyyətli dərəcədə təzahür edən pozulması ilə: ürək ritminin və ürək atım göstəricilərinin əhəmiyyətli dərəcədə təzahür edən pozulması, təzahür edən arterial hipertenziya — III dərəcə, təzahür edən ağciyər hipertenziyası — III dərəcə, stenokardiya III və ya İV FS, XÜÇ III mərhələsi, FS IV olduğu halda 81-100 Müddətsiz
(Ardı var)
P.S. Müharibə əlilləri ilə bağlı ayrıca Qanun qəbul edilməlidir!