Noyabrın 20-də Ağdam şəhərinin erməni işğalçılarından təmizlənməsindən üç il ötür. Prezident İlham Əliyevin bu il iyulun 31-də imzaladığı Sərəncama əsasən, hər il noyabrın 20-də Ağdam Şəhəri Günü təntənəli şəkildə qeyd ediləcək.
“Dağılmış Ağdam şəhəri erməni vəhşiliyinin şahididir. Biz Ağdam şəhərini bərpa edəcəyik, bütün kəndləri bərpa edəcəyik. Heç kimdə bu haqda şübhə olmasın” – 20 noyabr – Ağdam şəhəri günü ilə əlaqədar “Atributinfo.az” saytına müsahibə verən Milli Məclisin deputatı Aqil Məmmədov söhbətinə Müzəffər Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyevin Ağdam haqqında dediyi sözlərdən gətirdiyi sitatla başladı. Sonra isə rayon haqqında aşağıdakı məlumatları xatırlatdı:
— Ağdam rayonu 1930-cu ildə yaradılıb. Rayonun relyefi əsasən düzənlik, qismən dağlıqdır. Ağdam rayonu Qarabağın mərkəzində – Qarabağ dağ silsiləsinin şimal-şərq ətəklərində, Kür-Araz ovalığının qərbində yerləşir. “Ağdam” sözü qədim türk dilində “kiçik qala” deməkdir. XVIII əsrin birinci yarısında Qarabağlı Pənahəli xan bu şəhərdə özü üçün ağ daşdan imarət tikdirib. Həmin imarət uzun müddət ətraf kəndlərin sakinləri üçün bir növ oriyentirə çevrilib. Bu mənada “Ağdam” – günəş şüaları ilə nurlanmış işıqlı, ağ ev deməkdir.
Millət vəkili Ağdamın ermənilər tərəfindən işğalı ilə bağlı verilən suala cavab olaraq danışaraq bildirib:
«Ağdam uğrunda 42 gün davam edən döyüş 1993-cü il 23 iyul tarixində Ağdam ərazisinin 73 faizinin işğalı ilə bitdi. Döyüşlər zamanı 6 mindən artıq insan şəhid olmuş, minlərlə insan yaralanmış, əhali öz doğma ev-eşiyindən qovularaq məcburi köçkün kimi Azərbaycanın demək olar bütün rayonlarında məskunlaşmışdır. Ağdamın işğalı ilə bağlı dünya ictimaiyyəti yekdil mövqe ifadə etmiş, ATƏT-in Minsk qrupunun 9 ölkəsi adından bu “hücum qətiyyətlə pislənmiş”, işğal olunmuş ərazilərdən qoşunların çıxarılmasına çağırış edilmişdir. Lakin Ermənistan tərəfi beynəlxalq qanunlara tabe olmaqdan yayınmış, Cenevrə Konvensiyaları ilə üzərinə düşən öhdəliklərini kobud şəkildə pozaraq, Ağdam rayonunda coğrafi adların dəyişdirilməsi, oradakı mülkiyyətin talan edilməsi və ərazilərin yandırılması kimi qeyri-qanuni əməllər törətmişdir. Ağdamı xarici və yerli jurnalistlər “Qafqazın Xirosiması” adlandırıblar. İşğaldan azad olunmuş Ağdam erməni vandalizmin şahididir. Ermənistan qəsdən mədəni və dini abidələrimzi vandalizmə məruz qoymuş, təhqir və qarət etmişdir.»
Parlament üzvü Vətən müharibəsi nəticəsində imzalanmış üçtərəfli bəyanata əsasən, noyabrın 20-də Ağdam rayonunun işğal olunmuş ərazisinin Azərbaycana təhvil verilməsini və bununla da əsaslı şəkildə insan tələfatının qarşısının alınmasını Azərbaycanın həm də siyasi müstəvidə qazandığı Qələbə kimi şərh edib:
— 2020-ci il sentyabrın 27-də Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin cəbhədəki təxribatının qarşısını alan Azərbaycan Ordusu əks-hücumla bir neçə rayonu, yüzlərlə kənd və qəsəbəni, strateji yüksəkliyi düşməndən azad edib. İşğaldan azad olunan şəhər və kəndlərimizdə, qəsəbələrimizdə üçrəngli bayrağımızın ucaldılması ilə nəticələnən 44 günlük Vətən müharibəsi Azərbaycan Ordusunun qələbəsi ilə başa çatıb. İşğalçı erməni silahlı birləşmələri ordumuzun dəfedilməz hücumu qarşısında tab gətirə bilməyərək xeyli itki ilə geri çəkiliblər. Bununla yanaşı, düşmənin minlərlə canlı qüvvəsi, hərbi texnikası məhv edilib. Ermənistanın hərbi-siyasi rəhbərliyi Azərbaycan Ordusu qarşısında müqavimət göstərməyin faydasız olduğunu anlayaraq kapitulyasiya sənədinə imza atmağa məcbur olub. Beləliklə, 10 noyabr 2020-ci il tarixində Dağlıq Qarabağ münaqişəsi zonasında atəş və bütün hərbi əməliyyatlar tam dayandırılıb. Bəyanatın ikinci bəndinə əsasən, 20 noyabr 2020-ci il tarixinədək Ağdam rayonu Azərbaycana qaytarılıb. Bununla da 27 il işğal altında olan Ağdam şəhəri qəsbkarlardan azad edilib, həmin gün Azərbaycan Ordusunun bölmələri rayona daxil olub və orada bayrağımız ucaldılıb.
2020-ci il noyabrın 26-da “Ağdamın azad olunmasına görə” medal təsis edildi. Müzəffər Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyevin sərəncamları ilə Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin 5790 hərbi qulluqçusu “Ağdamın azad olunmasına görə” medalı ilə təltif olunmuşdur.
Deputat əminliklə bildirib ki, “Qafqazın Xirosiması” artıq simasını dəyişir və Ağdam Prezident İlham Əliyev dediyi kimi, öz əvvəlki şöhrətini qaytaracaqdır:
» Prezident İlham Əliyev Ağdam rayonunun yeni inkişaf dövründə sürətlə həyata keçirilən bərpa-quruculuq işlərini nəzarətdə saxlayır, işğaldan azad olunmuş bütün şəhər və rayonlara olduğu kimi, Ağdama da hər il bir neçə dəfə səfər edir, görülən işlərlə şəxsən tanış olur. Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin azad olunmuş Ağdama ilk səfəri 2020-ci il noyabr ayının 23-də baş tutmuş, səfər Ağdam şəhərində Dövlət Bayrağının ucaldılması və dağıdılmış Ağdam Cümə məscidini ziyarətlə əlamətdar olmuşdur.
Dövlət başçısının Ağdam şəhərinə Qələbə sonrası ikinci səfəri 2021-ci il may ayının 28-nə — Müstəqillik Gününə (köhnə adı Respublika Günü-red.) təsadüf etmişdir. Həmin gün Ağdam şəhərinin Baş Planı ictimaiyyətə təqdim olunmuş, Prezident İlham Əliyev Bərdə-Ağdam avtomobil yolunun, Ağdam şəhərində ilk yaşayış binasının, Ağdam Sənaye Parkının, Ağdamda Zəfər muzeyi və açıq hava altında İşğal muzeyinin, Ağdam şəhər 1 saylı məktəbin yeni binasının təməlqoyma mərasimlərində, Ağdam şəhərinin bərpasının təməl daşının qoyulması mərasimində, Ağdam şəhər meşə-parkında dağdağan ağaclarının əkilməsində iştirak etmiş, Qarabağ xanlığının banisi Pənahəli xanın sarayının yerləşdiyi imarət kompleksi ilə, Qiyaslı məscidi ilə, Şahbulaq qalası ilə tanış olmuşdur.
13 fevral 2022-ci il tarixli üçüncü səfərdə Prezident İlham Əliyev Ağdam Sənaye Parkında iki müəssisənin, “Park Forest Otel Ağdam” mehmanxanasının, Yeni yaşayış kompleksinin, 210 çarpayılıq Ağdam Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının təməlini qoymuş, Heydər Əliyev Fondu tərəfindən Ağdam Cümə məscidində görülən bərpa-restavrasiya işlərinin gedişi ilə, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin xüsusi nümayəndəliyinin qərargahında yaradılan şəraitlə, Qarabağ xanlarının türbələri və yaşayış evi — İmarət kompleksi ilə tanış olmuşdur.
Ölkəmizin rəhbəri 4 oktyabr 2022-ci il tarixdə Ağdama növbəti səfərində Eyvazxanbəyli kəndində Atçılıq Nəsilartırma Mərkəzinin, Xıdırlı, Sarıcalı və Kəngərli kəndlərinin, növbəti yaşayış məhəlləsinin, Ağdam şəhərinin daxili yol və kommunikasiya şəbəkəsinin, Dəmir yolu və Avtovağzal Kompleksinin, “City Hotel Agdam” mehmanxanasının təməlqoyma mərasimlərində, Xurşidbanu Natəvanın abidəsinin açılışında iştirak ertmiş, Bərdə-Ağdam avtomobil yolunda aparılan işlərlə, Pənahəli xanın sarayı və İmarət Kompleksi ilə tanış olmuşdur.
Prezident İlham Əliyev Ağdama 15 oktyabr 2023-cü il tarixli səfəri zamanı Ağdam-Füzuli avtomobil yolunun tikintisi işlərinin gedişi ilə tanış olmuşdur. Cənab İlham Əliyev ilk dəfə Prezident seçilməsinin 20 illiyinin tamam olduğu həmin gün Xankəndində Azərbaycan bayrağını ucaltdı.»-Aqil Məmmədov bildirib.
Bəradər Səməndərli
«Atributinfo.az»