Hasan Yazıcı
Pre-Turkish is the Origin of the European Languages
Xülasə: Türk dili dünyanın ən qədim və ən çox danışılan dillərindən biridir. Qədimliyinin dərinliyi və yayğınlığı digər dillərlə əlaqəsini daha da artırmışdır.
E.ə. 10 mininci illərdə türk qrupları ətraf ölkələrə yayılmış və digər mədəniyyətlərə təsir göstərmişdir. Türk dilinin digər dillərlə qarşılıqlı əlaqəsi düşünülməsindən daha vacibdir. Zamanın hakim güclərinin söykəndiyi, bir çox baxımdan yanlış və güvən sarsıdıcı təbliğatlarının dayaqsız təlqinlərinin elmi tapıntılarla zərərsizləşdirilərək gerçəklərin üzə çıxarılması təmin edilməlidir. Türkcə arxeoloji məlumatların ortaya qoyduğu açıq dəlillərə görə, dünyanın ən əhəmiyyətli bir çox dilinə, Avropanın başlıca dillərinə qaynaq olan və ya gizlədilən böyük təsirlər artıq tapılmışdır. Rəsmdən əlifbaya ilk keçid Orta Asiyada türklər tərəfindən həyata keçirilmişdir. Buna görə də, ümumdünya sivilizasiyasının köklərində türklərin rolu aşkardır. Qərb alimlərinin bütün iddialarına zidd olaraq, bu gün dünyada istifadə olunan əlifbaların əksəriyyəti Türkcədən alıntıdır. Kazım Mirşan və Haluk Tarcanın yetkin, səmərəli işi ilə ortadadır. Türk dili böyük mədəniyyət və sivilizasiyanın səsidir. Lakin, layiq olduğu dəyər bir çoxları tərəfindən qiymətləndirilmir. Türk bayrağının yenidən ortaya çıxması, həqiqətin işığına parıltı verəcək.
«Türk cocuğu atalarını tanıdıqca daha böyük işlər görmək özündə güc tapacaqdır» M.K.ATATÜRK (1930).
Kâzım Mirşan (4 iyul 1919- 4) inşaat mühendisidir. Ailə xətti Sibirə gedib çıxır. Qazaxıstan mənşəli bir türkdür. Şərqi Türkistan əyalətindəki Gülca şəhərində anadan olub. Çində ilk təhsilini bitirib. 1932-ci ildə orta təhsilini Türkiyədə- İstanbulda davam etdirib. Boğaziçi Litseyindən məzun oldu. 1940-cı ildə Mühəndislik Litseyinə daxil oldu. 1942-ci ildə, üçüncü ilində Almaniyaya getdi. Berlindəki Technische Schule Berlin-də təhsil aldı. 1946-ci ildə Türkiyəyə döndü. Yeni başlayan irqçilik-Turanizm hadisəsində şahid olaraq məhkəməyə çağırıldı. İstanbul Texniki Universitetində təhsilini yüksək mühəndislik sahəsində tikinti mühəndisi olaraq davam etdirdi. 1947-ci ildə bitirdi.
İnşaat mühəndisi olaraq Almaniya, İsveçrə və Türkiyədə çalışdığı sırada hobbi olaraq köhnə Türkləri araşdırmağa başladı. Onun əsəri 10 min illik Türk tarixinin mövcud olduğunu sübut etdi. O, əvvəlcədən türklərə dair etdiyi araşdırmaları ilə məşhurdur.
Ailəsi türkmən dialektində danışır. Alman, Rus, İngilis, Çin dilini öyrəndi. Bütün türk dillərini, dialektlərini, 41 türk dialektindən 10 Asiya türk ləhçəsini bilir. Tatar, Özbək, Başqırd, Tarançıca, Kaşkarlıkça (Uyğurca), qazax, qırğız, Azərbaycan, Türkiyə Türkcəsi ilə öz ana ləhcəsi olan Tümenlikcədən başqa Yunan, Latın, İtalyancanı peşə araşdırmalarına yarayacaq qədər bilir.
Mirşan, 50 ildən çox müddətdə həyatının çox hissəsini, Ön Türk tarixinə dair araşdırmalara həsr etdi. Erkən Türk tarixi sahəsində 41 kitabı var. Aldığı məlumatlara görə, bu gün müzakirə olunan tezisləri təqdim etdi. Bu tezislər, Ön Türk tarixinin tarixi və yazılardan əldə edilən sənədlərə əsaslanır.
Etrüsk yazıları, Misir heroqlifləri, Seyteri Əbu yazısı və Taryat kimi bir çox yazıları oxudu və nəticələr çıxardı. Yenisey, Ulukem, Baykal Lena, Altay Talas yazılarını oxudu. Talas yazıları 1932-ci ildə Mason tərəfindən tapıldı. Mason tərəfindən tapılan yazılar hələ də Sankt-Peterburqdakı Ermitaj Muzeyindədir. Mirşan, Başqırdıstan, İskiteli, İtaliya, Anadolu, Eskişehirdəki Yazılıkaya yazılarını, bütün Runi yazıları və Etrüsk əlifbasının oxunuşunu həll etdi. Bir elm adamı, Eskişehir Yazılıkaya abidəsi ilə Hoca Ahmet Yesevi türbesindeki ornamentlərin eyni olduğunu bildirmişdi.
Kazım Mirşanın Haluk Tarcan ilə birlikdə müdafiə etdikləri tezisin Mustafa Kamal Atatürkün təşviqləri ilə 1930-cu illərdə yaradılan Günəş Dil Nəzəriyyəsini və Türk Tarix Tezi’ni dəstəkləyən tərəfləri vardır. Türk tarixinin, 16.000 il öncəyə dayanması fikrini müdafiə edir.
Yazı olmadan bir mədəniyyət ola bilməz. Sivilizasiyanın əsası yazıdır. Qərb alimlərinin bütün iddialarından fərqli olaraq, bu gün dünyada istifadə olunan bütün əlifbaların əsasları Türkcədir. Bütün əlifbalar 18 min il əvvəl türklər tərəfindən hazırlanmış tamqalalara əsaslanır. Türklərin əlifba yazını inkişaf etdirdiyi çağlardan daha gec çağlarda Şümerlər, hititlər və çox daha sonraları Çinlilər tərəfindən inkişaf etdirilən heroqlifləri bir əlifba yazısı kimi inkişaf etməmişdir, çünki göstərilən çağlarda artıq dillər öz xarakterlərinə qovuşmuşdu.
Əlifba sivilizasiya deməkdir. Heç bir mədəniyyət əlifba sırası ilə inşa edilə bilməz. Rəsmdən əlifbaya ilk keçid Orta Asiyada türklər tərəfindən başladıldı. Türklərin danışmağa başladıqlarında yazmağa başlayan bir xalqdır. Əlifbanın formalaşmasının yaşı tədricən minlərcə ildən çoxdur. Dəlillər ortadadır. Buna görə də, ümumdünya sivilizasiyasının kökündə türklərin izləri var.
Mirşan, M.Ö. 10 min illərində mülayim iqlimin və böyük göllərin olduğu aydın olan Orta Asiyanın quruması və çölləşmesiylə Türk qruplarının ətraf ölkələrə yayıldığını və digər mədəniyyətlərə təsir etdiklərini ifadə edir.
Prof.Dr. Çığın «Türklərin mədəniyyət qurultayında gələn Türkoloqlar dedilər ki, İskit (sak) yazıları tamamilə Türkcə və Türk dilindədir. Rusiya alimləri tapıntını qəbul etmirlər. Bir müddət sonra Rusiya Akademiyası Başçısı bir müddət sonra Prof. Çığa «Sibirə bir qrup olaraq girdim. 300-dən çox türk yazısı topladım. Bunların türk tarixinə böyük təsiri olacaqdır. Türklərdə yazı geniş yayılıbmış»- deməyi bacardı.
Kazım Mirşan şumerlərin Türk olduğunun daha 1936-cı ildə Türk Dil Kurumu Konqresində deyərək mübahisəyə səbəb olduğunu və məşhur Fransız şumeroloq Hiler Barentan və digər xarici elm adamlarının tezisi doğruladıklarını yazırdı.
Dr. Selaki Diker, Sümerlilərin Türk olduğunu söylədi. Atatürk dövründə Şumerlər Türklər hesab edilirdi. Sümerbank və Etibank o dövrlərdə qurulmuşdur. Batılılar da deyirlər ki, kökləri Heretik və ya Sümerilərdir.
Prof. Muazzez İlmiye Uçqun «Azərbaycanda dosent Atakişi Çelliklioğlu Qasımın kitabında, Sümerce tamamilə Türkcədir dediyini bildirir.
Rəsmlərdə yer alan şəkillər, dünyanın ilk tanınmış yazı sayılan Sümer çivi yazılarıdır. Prototürklərə aid 18 tamğa şumer yazıları içində yer almaqdadır.
Iduk-At (Orta Fərat) ərazisində yerləşən və e.ə. 5500 illərə aid «Tel Es Sawwan III» keramikləri (Chefs d’oevr, Musée Baghdat, Petit Palais, Paris, 1981) olaraq bilinən arxeoloji əsərlər üzərindəki motivlər OK, UÇ, ÖNÇ, ED, ÖK, OĞ kimi Proto Türk tamgalarıdır.
Şumerlər 5000 il bundan əvvəl yazı yazmışdılar. Batılılar bir çivi yazısını oxudular. Yazını ilk oxuyan Sir Henry Creswicke Rawlinson, «Bu bir Turani dilidir»-demişdi. Şumerdə təxminən 1000-ədək Türk və 20 ərəb sözü var. Şumer yazısında fərqli bir vəziyyət var. Adam balıqları boyadır, balıq oxuyur, oxumağa da ehtiyac yoxdur. Çünki 5000 il əvvəl Türkçə şumercə şəklində meydana gələn dil bir Proto Türkcə dildir, primitiv bir Türkçədir. Türkçə şumercədən başlamış və inkişaf etmiş, zamanla Göktürkcə olmuşdur. Mahmud Qaşqarinin təsbitiylə güc qazanaraq bu günə qədər gəlmişdir.
Hazırlayan: Selim Sarısoy
(Ardı var)